4 typische stamppotten uit de Hollandse keuken
-Stamppot boerenkool
boerenkoolstamppot is een boerenkool stamppot dat gerecht wordt gegeten in Nederland, delen van Duitsland en delen van Scandinavië.
Van boerenkool wordt vaak gezegd dat de smaak pas echt goed is als er op het veld “een nacht vorst overheen is gegaan” omdat de koude ervoor zorgt dat de plant extra suikers aanmaakt. De oogst begint dan ook vaak pas na de eerste nachtvorst.
Boerenkoolstamppot wordt traditioneel gegeten met een kuiltje Jus, worst, mosterd, en gebakken spekjes en zilveruitjes.
Boerenkoolstamppot wordt in Groningen “Stamppot Mous” genoemd.
-Stamppot zuurkool
Zuurkool is gesneden witte kool, die door de inwerking van diverse melkzuurbacteriën, is geconserveerd. Zuurkool smaakt hierdoor zuur.
Men denkt dat zuurkool afkomstig is uit het noorden van China en met de Mongolen en andere volkeren via volksverhuizingen in Europa is gekomen. Vooral in Oost-Europa wordt zuurkool traditioneel veel gegeten. Oost-Europese Joden zouden zuurkool hebben opgenomen in hun kookkunst, en het gerecht verder hebben verspreid naar het Westen en de Verenigde Staten. Joden aten de zuurkool niet met spek of worst, maar met gans of eend. In Nederland word stamppot vaak in de stamppot zuurkool vorm gegeten.
-Stamppot hutspot
Hutspot is een typisch Nederlands wintergerecht. Het wordt gemaakt door aardappelen, wortelen, meestal winterpeen, en uien samen gaar te koken, eventueel met laurierblad en peperkorrels en zure appel, en het geheel daarna te stampen tot een stamppot.
Hutspot bestond als gerecht in de lage landen al voordat de aardappel in Europa bekend was. En mogelijk ook voordat de wortel, die afkomstig is uit, hier gangbaar werd.
-Stamppot hete bliksem
Hete Bliksem is een oud Nederlands gerecht. Het is een stamppot die bestaat uit 2 delen aardappel, 1 deel zure aardappelen. 1 deel zoete appelen of peren en 1 deel uien. Het gerecht wordt doorgaans opgediend met bloedworst.
Door het gebruik van appels en peren bevat het gerecht veel vocht, waardoor het lang zijn hoge temperatuur behoudt. Daaraan dankt het waarschijnlijk zijn naam.
In het noorden van Nederland is hete bliksem bekend onder de naam: “stamppot zoetappeltjes” waarbij alleen zoete appels worden gebruikt. Of als “pronkjewail” (gemaakt van gedroogde en gewelde appeltjes). Voor de smaak wordt vaak stroop toegevoegd.